آئین سنتی تیرماه سیزه (لال شو) در روستاهای ساری

آئین سنتی تیرماه سیزه یا لال شو از آئین‌های ویژه مازندران که در ۱۳ تیرماه طبری یا همان ۱۲ آبان هجری شمسی برگزار می‌شود، آئینی که گذر زمان هم نتوانست آن را از خاطر مردم این دیار پاک کند.

عکاس (عرفان غفوری)منبع: خبرگزاری برنا

«لال بازی» یکی از رسوم ویژه‌ی این شب است؛ شگون چوب خوردن از لال نیز از دیگر مراسم مخصوص این جشن است، به گونه‌ای که در برخی از شهر‌ها این مراسم به «لال شو = لال شب» معروف است.

بدین ترتیب که شخصى که او را خوش‌قدم مى‌دانند، در این شب با لباس مبدل، دستمالی به سر بسته و صورتش را سیاه می‌کند و مانند لال‌ها با کسی حرف نمی‌زند و چند نفر او را همراهی می‌کنند.

این شخص که او را لال، لال مار و لال شیش می‌گویند با همراهی چند نفر وارد خانه‌های محل می‌شود و با چوب و ترکه‌ای (شوش یا شیش) که از درخت داغ‌داغان (ته‌دانه) در دست دارد، ضربه‌ای به ساکنان خانه می‌زند.

او (لال) مخصوصاً به سراغ زنان نازا، حیوانات اهلی نازا، دختران شوهر نکرده، و درختان بی میوه می‌رود و با ترکه به آن‌ها می‌زند. یک نفر از حاضران پا در میانی کرده و ضمانت می‌کند که مثلا: این زن یا آن درخت یا آن دختر را نزن.

من ضمانت می‌کنم که باردار شود، میوه بدهد، به خانه شوهر رود. صاحب خانه ها، به آنان شیرینی، گندم برشته، برنج، گردو یا خوراکی دیگر می‌دهند و آمدن لال را به خانه و کاشانه خود به فال نیک می‌گیرند و باور دارند که «لال» هر کس را بزند تا سال دیگر مریض نمی‌شود در بعضی از نقاط مازندران پس از رفتن لال، صاحب خانه ترکه ” توت شیشک ” را (که لال در همه‌ی خانه‌ها می‌گذارد) در بـین چوب‌های سقـف خانه گذاشته و معـتـقدند که برکت بام را زیاد و حیوانات موذی مثل موش و سوسک و … را دفع می‌کند. در حین انجام این مراسم کسى نباید صحبت کند، زیرا جریمه مى‌شود.

این آیین امسال در روستاهای خرچنگ و رسکت شهرستان ساری برگزار شد.