زن ، زندگی و کار در روستاهای سوادکوه

زن، ستونِ گرمِ خانواده

روایتی از زندگی، کار، فرزندآوری و فرهنگ در یک خانه‌ی ایرانی

عکاس(حوا احمدی) منبع: خزرنما

در بسیاری از خانه‌های روستایی ایران، زندگی نه تنها جریان دارد، که نفس می‌کشد. این خانه‌ها هنوز صمیمیتی را حفظ کرده‌اند که در هیاهوی زندگی مدرن کم‌رنگ شده است؛ صمیمیتی که «زن» محور اصلی آن است. زنانی که همزمان مادرند، کشاورزند، نان‌پز و قالیباف‌اند، و در میان همه‌ی این نقش‌های به ظاهر خسته‌کننده، آینده‌ی فرزندانشان را مثل دانه‌ای در خاک گرم می‌کارند و بزرگ می‌کنند.
در قاب از این زندگی، مادر مشغول آماده‌کردن خمیر نان است؛ کاری که فقط یک عمل روزمره نیست، بلکه نمادی از گرمی خانه، امنیت فرزند، و پیوند نسل‌هاست. آردی که با دست‌های او زندگی می‌گیرد، در کنار فرزندانی که کنارش نشسته‌اند، نشان می‌دهد که خانه‌داری در فرهنگ ایرانی فقط «کار» نیست؛ نوعی تربیت است. کودکانی که بزرگ‌شدنشان را کنار زحمت مادر می‌بینند، معنای تلاش، صرفه‌جویی و مهر را از کودکی درک می‌کنند.
در گوشه دیگر عکس، پدری آرام نشسته و مراقب فرزندان است؛ تصویری از همراهی و تکیه‌گاه بودن مرد در خانواده‌های ایرانی. این هم‌دلی و تقسیم نقش‌هاست که «تحکیم خانواده» را معنا می‌بخشد.
باز همان نقش پررنگ زن دیده می‌شود؛ این بار در فضای حیاط، مشغول شست‌وشوی سبزی‌هاست. فرزندان در کنار او هستند، و پدر مشغول رسیدگی به گلدان‌ها. این تصویر روایت زیبایی از سبک زندگی سالم، پاکیزه و زمینی است؛ جایی که باغچه کوچک خانه ادامه‌ی مزرعه‌ی بزرگ زندگی است.
این خانواده مثل بسیاری از خانواده‌های روستایی مازندران، گاهی در کنار کشاورزی به پرورش کرم ابریشم، قالیبافی، صنایع‌دستی و تولیدات خانگی نیز می‌پردازند؛ فعالیت‌هایی که زنان در آن نقش اصلی را دارند. این تولیدات، هویت محلی و اقتصادی خانواده را تقویت می‌کند و نسل جدید را به «کار» و «مسؤولیت» نزدیک‌تر نگه می‌دارد.
فرزندآوری در این سبک زندگی فقط افزایش جمعیت نیست؛ افزایش امید و استمرار فرهنگ است.مادری که نان می‌پزد، سبزی پاک می‌کند، نخ قالی را می‌تابد یا نهال می‌کارد، در واقع ستون آینده را می‌سازد.
دختر کوچکی که کنار او می‌نشیند، آرام‌آرام نقش مادری، قوام زندگی و عشق به خانواده را یاد می‌گیرد.پسر کوچکی که بازی می‌کند، در کنار تلاش و ساده‌زیستی بزرگ می‌شود.
این خانه‌ها با تمام سادگی‌شان، مدرسه‌ای بزرگ برای تربیت فرزندانی مسئول و خانواده‌دوست‌اند؛ فرزندانی که مفهوم واقعی «زندگی» را نه از پشت صفحه گوشی یا کتاب‌های قطور، بلکه از واقعیت لمس‌شدنی تلاش مادر و پدر یاد می‌گیرند.
در این سبک زندگی، زن نه تنها محور خانه است، بلکه محور اقتصاد، فرهنگ و آینده است. اوست که خانواده را گرم نگه می‌دارد، کار را به جریان می‌اندازد، ارزش‌ها را منتقل می‌کند و در عین سختی، لبخند را از چهره‌اش نمی‌گیرد.

سمانه اسلامی ورکی